21 Lessen voor de 21ste eeuw in relatie tot zijn en zingeving;
Een andere kijk op het Corona-virus door de bril van Yuval Noah Harari?
“Het universum geeft mijn leven geen zin; met mijn leven geef ik het universum zin!’
De intelligente Lock down met betrekking tot het Corona-virus stelt ons allemaal op de proef. De dreiging van het virus roept veel vragen op over een goede volksgezondheid, een gezonde economie en de consequenties van het sociaal isolement. In zijn boek 21 Lessen voor de 21ste eeuw geeft schrijver Yval Noah Harari een aantal inzichten met betrekking tot ons zijn en zingeving weer, die in dit verband interessant zijn.
Het is beter om (eerst) onszelf, ons denken en onze geest te doorgronden, dan om elke fantasie die er bij ons opkomt telkens maar te willen realiseren. Verlangens zijn namelijk geen magische manifestaties uit onze vrije wil; ze zijn het product van biochemische processen, die ook weer beïnvloed zijn door culturele factoren die we zelf niet beheersen. Zodra we dit alles inzien, kunnen we ons er misschien wat minder door laten leiden.
Als je jezelf echt wilt kennen, moet je kijken wat er echt in je lichaam en geest gebeurt. Dan zie je gedachten, emoties en verlangens opkomen en weer verdwijnen, zonder duidelijke redenen en zonder dat je ze zelf oproept of verjaagt. Zoals de wind uit alle hoeken kan komen en haar alle kanten kan opblazen. Zelf ben je niet de wind!
Erken dat het ‘zelf’ een verzinsel is dat de ingewikkelde mechanismen in onze geest doorlopend fabriceren, updaten en herschrijven. Als mensen zich afvragen wie ze zijn, verwachten ze een verhaal. Het belangrijkste wat je over jezelf moet weten, is dat je dus geen verhaal bent. De zin van het leven is geen kant-en-klaar-product. Er is geen script. Je bent het zelf, degene die aan alles betekenis geeft.
Drie basale realiteiten van Boeddha kunnen ons helpen als het gaat om deze ‘betekenisgeving’:
– alles verandert constant;
– niets heeft een blijvende essentie;
– er is niets dat volledig bevredigt.
De meeste mensen lijden, omdat ze deze drie realiteiten niet begrijpen of doorgronden.
De grote vraag voor de mensheid is niet ‘wat is de zin van het leven?’, maar ‘hoe kunnen we ervoor zorgen dat we niet onnodig hoeven te lijden?’
Het is mooi als het bovenstaande kan bijdragen om samen met elkaar zinvol om te gaan met de dreiging van het Corona-virus en onnodig lijden te voorkomen. Dit vergt zonder meer psychologische flexibiliteit oftewel veerkracht, die enkel discussiëren over de voors- en tegens van een goede volksgezondheid of een gezonde economie overstijgt.
April 2020 – Joost Spithoven